Empatinin onemi

Amerika'da yasadigimiz sure boyunca Amerikalilarin nasil cocuk yetistirdiklerini gozlemliyorum. Sokakta insanlarin cocuklarina nasil davrandiklari, kitaplar ve cizgi filmler bu konuda cok fazla fikir veriyor. Su ana kadar fark ettigim onemli bir nokta var. Amerikalilar cocuklarina empatiyi ogretiyorlar.

Oncelikle cocuklarin empatiyi anlamalarini saglayan pek cok kitap var. Belki Turkiye'de de vardir ama burada ozel bir vurgu var empatiye. Kitaplarda uzgun cocuk, mutlu cocuk, sinirli cocuk resimleri var. Resimleri gosterip cocuklarin ne hissettiklerini anlatiyorsunuz ve neden boyle hissettikleri hakkinda cocugunuzla konusuyorsunuz.

Sonra empatiye dayanan bir cizgi film var. Adi Nihao Kailan. Cizgi film kahramani Nihao Cinli bir kiz. Arada Cince de konusuyor. Boylece Amerika'da yasayan Cinli cocuklar hem Ingilizceyi ogreniyor hem de kendi anadillerini.  Amerikali cocuklarin da Cince'yi ogrenerek Cinli arkadaslari ile kolay iletisim kurmasi amaclaniyor bence. Iste bu yuzden tanistiginiz cekik gozlu birine "nerelisin" diye sordugunda "Amerikaliyim" diye cevap veriyor. Bence cok basarili bir politika. Neyse ne diyordum, soz konusu cizgi filmin her bolumunde karakterin biri ya uzuluyor, ya da arkadasina kusuyor. Bizim cekik Kailan da neden uzuldugunu anlamaya calisip soruna bir cozum buluyor ve sonunda herkesin mutlu olmasini sagliyor.

Bence insan iliskilerinin kilit noktasi empati. Artik cocuklarimiz buyuyor, sadece ebeveynleri ile degil diger cocuklarla da iletisim kurmaya basliyor. Bu iliskinin saglikli olmasi icin empati sart. Aslinda sadece cocuklarin degil biz buyuklerin de empatinin uzerinden bir defa da gecmesinde fayda var. Sadece kendi duygularina odaklanmaktan, karsisindakinin ne hissettigini umursamamaktan kopmuyor mu butun kavgalar hayatimiz boyunca.

Tugra da empatiyi ogreniyor. En hassas noktasi benim uzulmem. Tugra bak oyle yapma sonra ben uzulurum" diyince hemen duruluyor, "uzulme annecim" diyor. Tabii o oyle diyince benim yuregimin yaglari da eriyor. Bazen topu sert atiyor, cok acimasa da "topu cok sert attin acidi Tugra" diyorum. "Ozur dilerim" diyor ve cici yapiyor. Sonucta ben onun annesiyim, o ne yaparsa yapsin onu affederim, onu karsiliksiz seviyorum cunku. Ama Tugra'ya empatiyi ogretmemek, o ne yaparsa yapsin arkadaslarinin da ona kizmayacagi sonucuna ulasmasini saglayabilir diye dusunuyorum. Biraz da onu krese hazirliyorum.

Demem o ki empatiyi ogrenelim ogretelim...